Việt Nam hiện có 90 triệu dân, trong đó 60 triệu lao động. Số liệu thống kê của Bộ Lao động, Thương Binh và Xã hội năm 2014 cho biết, cả nước có 7,3% lao động có trình độ đại học trở lên, ứng với khoảng 5 triệu người, khoảng 200.000 người trong số đó chưa có việc làm (4%). Số lượng cử nhân, thạc sỹ thất nghiệp này luôn được duy trì trong thời gian vừa qua. Đây cũng là câu chuyện làm nóng rất nhiều diễn đàn, hội thảo.
Lý giải câu chuyện sinh viên ra trường thất nghiệp tăng mạnh trong những năm trở lại đây, PGS-TS. Nguyễn Hoàng Ánh, giảng viên đại học Ngoại Thương đưa ra một số nhận định lý giải về vấn đề này như sau:
Thứ nhất, các học sinh tại Việt Nam không được định hướng nghề nghiệp tốt ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Vì vậy, hầu hết học sinh đều nghĩ rằng cần phải vào Đại học, đó là môi trường đào tạo tốt nhất đối với các học sinh và đó cũng là con đường duy nhất. Tuy nhiên, nhìn ra nước ngoài, thì tư vấn hướng nghiệp được thực hiện rất sớm, học sinh luôn biết mình phù hợp với ngành nào.
Thứ hai, sinh viên tại Việt Nam luôn trong tâm thế thụ động học tập, học hỏi. Học vì người khác, không học vì mình.
Thứ ba, vấn đề sử dụng ngoại ngữ đặc biệt là tiếng Anh của đại bộ phận sinh viên tại Việt Nam rất thấp. Mặc dù có rất nhiều các công ty nước ngoài hoạt động trên đất nước ta hiện nay nhưng các em cũng không đủ tự tin để làm việc tại những môi trường như vậy.
Thứ tư, sinh viên không trau đồi các kỹ năng mềm cho bản thân như giao tiếp trong môi trường công nghiệp, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng phát biểu, thuyết trình trước đám đông,… nên việc các em tìm được công việc tốt cũng hạn chế đi nhiều.
(Hình Biểu đồ nhu cầu tuyển dụng theo trình độ của các doanh nghiệp)
Số liệu thống kê nhu cầu tuyển dụng trong tháng 3 và 4 của năm 2015 của Cổng thông tin tư vấn hướng nghiệp cho thấy nhu cầu của các doanh nghiệp cần trình độ cao đẳng và cao đẳng nghề cao hơn hẳn so với các bậc học khác.
Hiện nay, Việt Nam đang trên đà hội nhập quốc tế với nhiều Hiệp định xuyên quốc gia được Ký trong năm 2015-2016 như TPP, AEC thì những ngành công nghiệp nhanh như công nghệ thông tin, công nghiệp chế biến, dệt may, các dịch vụ du lịch, khách sạn đang có rất nhiều cơ hội phát triển.
Trường cao đẳng nghề Long Biên đã nắm bắt được những xu thế đó để đẩy mạnh đầu tư cho các chuyên ngành May và Khách sạn. Bên cạnh đó, có sự hỗ trợ của Tổng công ty May 10 nên các sinh viên ra trường được cam kết có việc làm ngay nên sinh viên cũng yên tâm với công việc của mình sau khi tốt nghiệp. Hơn nữa, khi học tập tại Trường cao đẳng nghề Long Biên, các bạn sinh viên còn được bổ sung các kỹ năng mềm qua các lớp học MT (thay đổi tư duy) đầu mỗi khóa học và sinh hoạt MT thứ 6 hàng tuần. Việc học ngoại ngữ cũng được quan tâm và đầu tư. Nhà trường liên tục mời các tình nguyện viên là người Úc về tham gia hỗ trợ việc giảng dạy tiếng Anh cho sinh viên. Đây cũng là mô hình đào tạo hiện đại, chuyên nghiệp mà cả thế giới đang hướng tới.
Tuy nhiên, để có thể có được một vị trí tốt trong công việc, các bạn sinh viên cũng cần cố gắng ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, phải biết được mình muốn gì. Như vậy sẽ bù đắp được những thứ mình thiếu, mình cần học tập, rèn luyện những kỹ năng liên quan. Đó cũng chính là cách duy nhất tạo nên giá trị của bản thân trong thị trường lao động khắc nghiệt này.
Ngày 24/3/2017
Trần Thị Hòa - KHCB
